13. kafli - Þorgils gjallandi færir skatt.

Þorgils gjallandi hét maðr. Hann var heimamaðr Þórólfs ok hafði af honum mesta virðing húskarla hans. Hann hafði fylgt Þórólfi, þá er hann var í víking, var þá stafnbúi hans ok merkismaðr. Þorgils hafði verit í Hafrsfirði í liði Haralds konungs ok stýrði þá skipi því, er Þórólfr átti ok hann hafði haft í víking. Þorgils var rammr at afli ok inn mesti hreystimaðr. Konungr hafði veitt honum vingjafar eftir orrostu ok heitit vináttu sinni. Þorgils var forstjóri fyrir búi í Torgum, þá er Þórólfr var eigi heima. Hafði Þorgils þá þar ráð.

En er Þórólfr hafði heiman farit, þá hafði hann til greitt finnskatt þann allan, er hann hafði haft af fjalli ok konungr átti, ok fekk í hendr Þorgísli ok bað hann færa konungi, ef hann kæmi eigi heim áðr, um þat er konungr færi norðan ok suðr um. Þorgils bjó byrðing mikinn ok góðan, er Þórólfr átti, ok bar þar á skattinn ok hafði nær tuttugu mönnum, sigldi suðr eftir konungi ok fann hann inn í Naumudal.

En er Þorgils kom á fund konungs, þá bar hann konungi kveðju Þórólfs ok sagði, at hann fór þar með finnskatt þann, er Þórólfr sendi honum. Konungr sá til hans ok svarar engu, ok sá menn, at hann var reiðr. Gekk þá Þorgils á brott ok ætlaði at fá betra dagráð at tala við konung. Hann kom á fund Ölvis hnúfu ok sagði honum allt, sem farit hafði, ok spurði, ef hann vissi nökkut til, hverju gegndi.

“Eigi veit ek þat,” sagði hann. “Hitt hefi ek fundit, at konungr þagnar hvert sinn, er Þórólfs er getit, síðan er vér várum í Leku, ok grunar mik af því, at hann muni rægðr vera. Þat veit ek um Hildiríðarsonu, at þeir eru löngum á einmælum við konung, en þat er auðfundit á orðum þeira, at þeir eru óvinir Þórólfs. En ek mun þessa brátt víss verða af konungi.”

Síðan fór Ölvir til fundar við konung ok mælti: “Þorgils gjallandi er hér kominn, vinr yðvarr, með skatt þann, er kominn er af Finnmörk ok þér eiguð, ok er skattrinn miklu meiri en fyrr hefir verit ok miklu betri vara. Er honum títt um ferð sína. Ger svá vel, konungr, gakk til ok sé, því at engi mun sét hafa jafngóða grávöru.”

Konungr svarar engu ok gekk þó þar, er skipit lá. Þorgils bar þegar upp vöruna ok sýndi konungi. En er konungr sá, at þat var satt, at skattrinn var miklu meiri ok betri en fyrr hafði verit, þá hóf honum heldr upp brún, ok mátti Þorgils þá tala við hann. Hann færði konungi bjórskinn nökkur, er Þórólfr sendi honum, ok enn fleiri dýrgripi, er hann hafði fengit á fjalli. Konungr gladdist þá ok spyrr, hvat til tíðenda hefði orðit um ferðir þeira Þórólfs. Þorgils sagði þat allt greiniliga.

Þá mælti konungr: “Skaði mikill er þat, er Þórðlfr skal eigi vera tryggr mér eða vilja vera banamaðr minn.”

Þá svöruðu margir, er hjá váru, ok allir á eina lund, sögðu, at vera myndi róg illra manna, ef konungi væri slíkt sagt, en Þórólfr myndi ósannr at vera. Kom þá svá, at konungr kveðst því mundu heldr af trúa. Var konungr þá léttr í öllum ræðum við Þorgils, ok skilðust sáttir.

En er Þorgils hitti Þórólf, sagði hann honum allt, sem farið hafði.