54. kafli - Enn um bardaga. Fall Þórólfs.

Aðalsteinn konungr hafði verit áðr ina næstu nótt í borg þeiri, er fyrr var frá sagt, ok þar spurði hann, at bardagi hafði verit á heiðinni, bjóst þá þegar ok allr herrinn ok sótti norðr á heiðina, spurði þá öll tíðendi glöggliga, hvernig orrosta sú hafði farit. Kómu þá til fundar við konung þeir bræðr, Þórólfr ok Egill. Þakkaði hann þeim vel framgöngu sína ok sigr þann, er þeir höfðu unnit, hét þeim vináttu sinni fullkominni. Dvölðust þeir þar allir samt um nóttina.

Aðalsteinn konungr vakði upp her sinn þegar um morgininn árdegis. Hann átti tal við höfðingja sína ok sagði, hver skipun vera skyldi fyrir liði hans. Skipaði hann fylking sína fyrst, ok þá setti hann í brjósti þeirar fylkingar sveitir þær, er snarpastar váru.

Þá mælti hann, at fyrir því liði skyldi vera Egill, - “en Þórólfr,” sagði hann, “skal vera með liði sínu ok öðru því liði, er ek set þar. Skal sú vera önnur fylking í liði váru, er hann skal vera höfðingi fyrir, því at Skotar eru jafnan lausir í fylkingu, hlaupa þeir til ok frá ok koma í ýmsum stöðum fram. Verða þeir oft skeinusamir, ef menn varast eigi, en eru lausir á velli, ef við þeim er horft.”

Egill svaraði konungi: “Ekki vil ek, at vit Þórólfr skilimst í orrostu, en vel þykkir mér, at okkr sé þar skipat, er mest þykkir þurfa ok harðast er fyrir.”

Þórólfr mælti: “Látum vit konung ráða, hvar hann vill okkr skipa. Veitum honum svá, at honum líki. Mun ek vera heldr, ef þú vill, þar er þér er skipat.”

Egill segir: “Þér munuð nú ráða, en þessa skiptis mun ek oft iðrast.”

Gengu menn þá í fylkingar, svá sem konungr hafði skipat, ok váru sett upp merki. Stóð konungs fylking á víðlendit til árinnar, en Þórólfs fylking fór it efra með skóginum.

Óláfr konungr tók þá at fylkja liði sínu, þá er hann sá, at Aðalsteinn hafði fylkt. Hann gerði ok tvær fylkingar, ok lét hann fara sitt merki ok þá fylking, er hann réð sjálfr fyrir, móti Aðalsteini konungi ok hans fylking. Höfðu þá hvárirtveggju her svá mikinn, at engi var munr, hvárir fjölmennari váru, en önnur fylking Óláfs konungs fór nær skóginum móti liði því, er Þórólfr réð fyrir. Váru þar höfðingjar jarlar skozkir. Váru þat Skotar flest, ok var þat fjölmenni mikit.

Síðan gangast á fylkingar, ok varð þar brátt orrosta mikil. Þórólfr sótti fram hart ok lét bera merki sitt fram með skóginum ok ætlaði þar svá fram at ganga, at hann kæmi í opna skjöldu konungs fylkinginni. Höfðu þeir skjölduna fyrir sér, en skógrinn var til hægra vegs. Létu þeir hann þar hlífa. Þórólfr gekk svá fram, at fáir váru menn hans fyrir honum, en þá er hann varði minnst, þá hlaupa þar ór skóginum Aðils jarl ok sveit sú, er honum fylgði, brugðu þegar mörgum kesjum senn á Þórólf, ok fell hann þar við skóginn, en Þorfiðr, er merkit bar, hopaði aftr, þar er liðit stóð þykkra, en Aðils sótti þá at þeim, ok var þar þá orrosta mikil. Æpðu Skotar þá sigróp, er þeir höfðu felldan höfðingjann.

En er Egill heyrði óp þat ok sá, at merki Þórólfs fór á hæl, þá þóttist hann vita, at Þórólfr myndi eigi sjálfr fylgja. Síðan hleypr hann til þangat fram í milli fylkinganna. Hann varð skjótt varr þeira tíðenda, er þar váru orðin, þegar hann fann sína menn. Hann eggjar þá liðit mjök til framgöngu. Var hann fremstr í brjóstinu. Hann hafði sverðit Naðr í hendi. Hann sótti þá fram ok hjó til beggja handa ok felldi marga menn. Þorfiðr bar merkit þegar eftir honum, en annat lið fylgði merkinu. Var þar in snarpasta orrosta. Egill gekk fram, til þess er hann mætti Aðísli jarli. Áttust þeir fá högg við, áðr Aðils jarl fell ok margt manna um hann, en eftir fall hans þá flýði lið þat, er honum hafði fylgt, en Egill ok hans lið fylgði þeim ok drápu allt þat, er þeir náðu, því at ekki þurfti þá griða at biðja. En jarlar þeir inir skozku stóðu þá ekki lengi, þegar er þeir sá, at aðrir flýðu þeira félagar, tóku þegar á rás undan.

En þeir Egill stefndu þá þar til, er var konungs fylkingin, ok kómu þá í opna skjöldu ok gerðu þar brátt mikit mannfall. Riðlaðist þá fylkingin ok losnaði öll. Flýðu þá margir af Óláfs mönnum, en víkingar æpðu þá sigróp. En er Aðalsteinn konungr þóttist finna, at rofna tók fylkíng Óláfs konungs, þá eggjaði hann lið sitt ok lét fram bera merki, gerði þá atgöngu harða, svá at hrökk fyrir lið Óláfs ok gerðist allmikit mannfall. Fell þar Óláfr konungr ok mestr hluti liðs þess, er Óláfr hafði haft, því at þeir, er á flótta snerust, váru allir drepnir, er nát varð. Fekk Aðalsteinn konungr þar allmikinn sigr.