17. kafli - Af aflaföngum Þórólfs.

Hildiríðarsynir tóku við sýslu á Hálogalandi. Mælti engi maðr í móti fyrir ríki konungs, en mörgum þótti þetta skipti mjök í móti skapi, þeim er váru frændr Þórólfs eða vinir. Þeir fóru um vetrinn á fjall ok höfðu með sér þrjá tigu manna. Þótti Finnum miklu minni vegr at þessum sýslumönnum en þá er Þórólfr fór. Greiddist allt miklu verr gjald þat, er Finnar skyldu reiða.

Þann sama vetr fór Þórólfr upp á fjall með hundrað manna, fór þá þegar austr á Kvenland ok hitti Faravið konung. Gerðu þeir þá ráð sitt ok réðu þat at fara á fjall enn sem inn fyrra vetr ok höfðu fjögur hundruð manna ok kómu ofan í Kirjálaland, hljópu þar í byggðir, er þeim þótti sitt færi vera fyrir fjölmennis sakar, herjuðu þar ok fengu of fjár, fóru þá aftr, er á leið vetrinn, upp á mörkina.

Fór Þórólfr heim um várit til bús síns. Hann hafði þá menn í skreiðfiski í Vágum, en suma í síldfiski, ok leitaði alls konar fanga til bús síns.

Þórólfr átti skip mikit. Þat var lagt til hafs. Þat var vandat at öllu sem mest, steint mjök fyrir ofan sjó. Þar fylgði segl stafat með vendi blám ok rauðum. Allr var reiði vandaðr mjök með skipinu. Þat skip lætr Þórólfr búa ok fekk til húskarla sína með at fara, lét þar á bera skreið ok húðir ok vöru ljósa. Þar lét hann ok fylgja grávöru mikla ok aðra skinnavöru, þá er hann hafði haft af fjalli, ok var þat fé stórmikit. Skipi því lét hann Þorgils gjallanda halda vestr til Englands at kaupa sér klæði ok önnur föng, þau er hann þurfti. Heldu þeir skipi því suðr með landi ok síðan í haf ok kómu fram á Englandi, fengu þar góða kaupstefnu, hlóðu skipit með hveiti ok hunangi, víni ok klæðum, ok heldu aftr um haustit. Þeim byrjaði vel, kómu at Hörðalandi.

Þat sama haust fóru Hildiríðarsynir með skatt ok færðu konungi. En er þeir reiddu skattinn af hendi, þá var konungr sjálfr við ok sá.

Hann mælti: “Er nú allr skattrinn af höndum reiddr, sá er þit tókuð við á Finnmörk?”

“Svá er,” sögðu þeir.

“Bæði er nú,” sagði konungr, “skattrinn miklu minni ok verr af hendi goldinn en þá er Þórólfr heimti, ok sögðuð þér, at hann færi illa með sýslunni.”

“Vel er þat, konungr,” segir Hárekr, “er þú hefir hugleitt, hversu mikill skattr er vanr at koma af Finnmörk, því at þá veiztu gerr, hversu mikils þér missið, ef Þórólfr eyðir með öllu finnskattinum fyrir yðr. Vér várum í vetr þrír tigir manna á mörkinni, svá sem fyrr hefir verit vanði sýslumanna. Síðan kom þar Þórólfr með hundrað manna. Spurðum vér þat til orða hans, at hann ætlaði af lífi at taka okkr bræðr ok alla þá menn, er okkr fylgðu, ok fann hann þat til saka, er þú, konungr, hafðir selt okkr í hendr sýslu þá, er hann vildi hafa. Sám vér þann helzt várn kost at firrast fund hans ok forða oss, ok kómum vér fyrir þá sök skammt frá byggðum á fjallit, en Þórólfr fór um alla mörkina með her manns. Hafði hann kaup öll. Guldu Finnar honum skatt, en hann batzt í því, at sýslumenn yðrir skyldi ekki koma á mörkina. Ætlar hann at gerast konungr yfir norðr þar, bæði yfir mörkinni ok Hálogalandi, ok er þat undr, er þér látið honum hvetvetna hlýða. Munu hér sönn vitni til finnast um fjárdrátt þann, er Þórólfr hefir af mörkinni, því at knörr sá, er mestr var á Hálogalandi, var búinn í vár á Sandnesi, ok kallaðist Þórólfr eiga einn farm allan, þann er á var. Hygg ek, at nær væri hlaðinn af grávöru, ok þar hygg ek, at finnast myndi bjórr ok safali meira en þat, er Þórólfr færði þér, ok fór með Þorgils gjallandi. Ætla ek, at hann hafi siglt vestr til Englands. En ef þú vill vita sannendi af þessu, þá haldið til njósn um ferð Þorgils, þá er hann ferr austr, því at ek hygg, at á ekki kaupskip hafi komit jafnmikit fé á várum dögum. Ætla ek þat sannast at segja, at þér, konungr, eigið hvern penning, þann er þar var á.”

Þetta sönnuðu förunautar hans allt, er Hárekr sagði, en hér kunnu engir í móti at mæla.