27. kafli - Hefnd Kveld-Úlfs ok andlát.

Kveld-Úlfr ok þeir Skalla-Grímr heldu njósnum jafnan um sumarit inn á þjóðleiðinni. Skalla-Grímr var hverjum manni skyggnri. Hann sá sigling þeira Hallvarðs ok kenndi skipit, því at hann hafði þat skip sét fyrr, þá er Þorgils fór með. Skalla-Grímr helt vörð á um ferð þeira, hvar þeir lögðu til hafnar um kveldit. Síðan ferr hann aftr til liðs síns ok segir Kveld-Úlfi þat, er hann hafði sét, svá þat, at hann hafði kennt skipit, þat er þeir Hallvarðr höfðu tekit af Þorgísli ok Þórólfr hafði átt, ok þar myndi þeir menn nökkurir fylgja, er veiðr myndi í vera.

Síðan búast þeir ok búa báða bátana ok höfðu tuttugu menn á hvárum. Stýrði öðrum Kveld-Úlfr, en öðrum Skalla-Grímr. Róa þeir síðan ok leita skipsins, en er þeir koma at, þar er skipit lá, þá lögðu þeir at landi.

Þeir Hallvarðr höfðu tjaldat yfir skipi sínu ok höfðu þá lagízt til svefns. En er þeir Kveld-Úlfr kómu at þeim, þá hljópu varðmenn upp, er sátu við bryggjusporð, ok kölluðu á skip út, báðu menn upp standa, sögðu, at ófriðr fór at þeim. Hljópu þeir Hallvarðr til vápna sinna.

En er þeir Kveld-Úlfr kómu at bryggjusporðinum, þá gekk hann út at skutbryggju, en Skalla-Grímr gekk fram at bryggjunni. Kveld-Úlfr hafði í hendi bryntröll. En er hann kom á skipit, þá bað hann menn sína ganga it ytra með borðum ok höggva tjöldin ór klofum, en hann óð aftr til lyftingarinnar, ok svá er sagt, at þá hamaðist hann, ok fleiri váru þeir förunautar hans, er þá hömuðust. Þeir drápu menn þá alla, er fyrir þeim urðu. Slíkt sama gerði Skalla-Grímr, þar er hann gekk um skipit. Léttu þeir feðgar eigi, fyrr en hroðit var skipit. En er Kveld-Úlfr kom aftr at lyftingunni, reiddi hann upp bryntröllit ok höggr til Hallvarðs í gegnum hjálminn ok höfuðit, ok sökk allt at skafti. Hnykkði hann þá svá hart at sér, at hann brá Hallvarði á loft ok slöngði honum útbyrðis. Skalla-Grímr ruddi framstafninn ok drap Sigtrygg. Margt hljóp manna á kaf, en menn Skalla-Gríms tóku bátinn, er þeir höfðu þangat haft, ok reru til ok drápu þá alla, er á sundinu váru.

Þar lézt alls manna Hallvarðs meir en fimm tigir manna, en þeir Skalla-Grímr tóku skipit, þat er þeir Hallvarðr höfðu þangat haft, ok fé allt, þat sem á var.

Þeir tóku höndum menn tvá eða þrjá, þá er þeim þótti sem minnstir væri fyrir sér, ok gáfu grið ok höfðu af þeim tíðendi, fréttu, hverir menn hefðu verit á skipinu ok svá, hvernig ferð þeira hefði ætluð verit. En er þeir váru vísir orðnir alls ins sanna, þá könnuðu þeir valinn, þann er á skipinu lá. Fannst þeim þá þat á, at meiri hlutr manna hafði fyrir borð hlaupit ok höfðu týnzt en þat, er fallit hafði á skipinu. Þeir synir Guttorms höfðu fyrir borð hlaupit ok höfðu týnzt. Þá var annarr þeira tólf vetra, en annarr tíu ok inir vænligstu menn.

Síðan lét Skalla-Grímr lausa fara þá menn, er hann hafði grið gefit, ok bað þá fara á fund Haralds konungs ok segja honum vendiliga frá þeim tíðendum, er þar gerðust, ok svá, hverir þar höfðu at verit.

“Skuluð þér,” sagði hann, “bera til konungs kviðling þenna:

Nús hersis hefnd
við hilmi efnd.
Gengr ulfr ok örn
of ynglings börn.
Flugu höggvin hræ
Hallvarðs á sæ.
Grár slítr undir
ari Snarfara.“

Síðan fluttu þeir Grímr skipit með farmi út til skipa sinna, skiptu þá skipunum, hlóðu þetta, er þá höfðu þeir fengit, en ruddu hitt, er þeir höfðu áðr ok minna var, báru þar í grjót ok brutu þar á raufar ok sökkðu niðr, sigldu síðan á haf út, þegar byr gaf.

Svá er sagt, at þeim mönnum væri farit, er hamrammir eru, eða þeim, er berserksgangr var á, at meðan þat var framit, þá váru þeir svá sterkir, at ekki helzt við þeim, en fyrst, er af var gengit, þá váru þeir ómáttkari en at vanða. Kveld-Úlfr var ok svá, at þá er af honum gekk hamremmin, þá kenndi hann mæði af sókn þeiri, er hann hafði veitt, ok var hann þá af öllu saman ómáttugr, svá at hann lagðist í rekkju.

En byrr bar þá í haf út. Kveld-Úlfr réð fyrir skipi því, er þeir höfðu tekit af þeim Hallvarði. Þeim byrjaði vel ok heldu mjök samfloti, svá at hvárir vissu löngum til annarra.

En er sóttist hafit, þá elnaði sótt á hendr Kveld-Úlfi. En er dró at því, at hann var banvænn, þá kallaði hann til skipverja sína ok sagði þeim, at honum þótti líkligt, at þá myndi brátt skilja vega þeira. “Hefi ek,” sagði hann, “ekki kvellisjúkr verit, en ef svá ferr, sem mér þykkir nú líkligast, at ek öndumst, þá gerið mér kistu ok látið mik fara fyrir borð, ok verðr þetta annan veg en ek hugða, at vera myndi, ef ek skal eigi koma til Íslands ok nema þar land. Þér skuluð bera kveðju mína Grími, syni mínum, þá er þér finnizt, ok segið honum þat með, ef svá verðr, at hann kemr til Íslands, ok beri svá at, þótt þat muni ólíkligt þykkja, at ek sjá þar fyrir, þá taki hann sér þar bústað sem næst því, er ek hefi at landi komit.”

Litlu síðar andaðist Kveld-Úlfr. Gerðu skipverjar hans svá, sem hann hafði fyrir mælt, at þeir lögðu hann í kistu ok skutu síðan fyrir borð.

Grímr hét maðr, sonr Þóris Ketilssonar kjölfara, kynstórr maðr ok auðigr. Hann var skipveri Kveld-Úlfs. Hann hafði verit aldavinr þeira feðga ok hafði verit í ferðum bæði með þeim ok Þórólfi, hafði hann ok fengit reiði konungs fyrir þá sök. Hann tók til forráða skipit, eftir er Kveld-Úlfr var dauðr.

En er þeir váru komnir við Ísland, þá sigldu þeir sunnan at landi. Þeir sigldu vestr fyrir landit, því at þeir höfðu þat spurt, at Ingólfr hafði sér þar bústað tekit. En er þeir kómu fyrir Reykjanes ok þeir sá firðinum upp lúka, þá stefna þeir inn í fjörðinn báðum skipunum. Veðr gerði hvasst ok væta mikil ok þoka. Skilðust þá skipin. Sigldu þeir inn eftir Borgarfirði, til þess er þraut sker öll, köstuðu þá akkerum, til þess er veðr lægði ok ljóst gerði. Þá biðu þeir flæðar. Síðan fluttu þeir skipit upp í árós nökkurn, - sú er kölluð Gufuá, - leiddu þar skipit upp eftir ánni, svá sem gekk, báru síðan farm af skipinu ok bjuggust þar um inn fyrsta vetr.

Þeir könnuðu landit með sæ, bæði upp ok út. En er þeir höfðu skammt farit, þá fundu þeir í vík einni, hvar upp var rekin kista Kveld-Úlfs. Fluttu þeir kistuna á nes þat, er þar varð, settu hana þar niðr ok hlóðu at grjóti.