Rozdział 8 Rozkłady prawdopodobieństwa

8.1 Rozkłady jednowymiarowe

8.1.1 Rozkład normalny

8.1.2 Uogólniony rozkład t Studenta

\[ f(x \mid \mu, \sigma, \nu) = \frac{1}{\sigma} \sqrt{\frac{\nu}{\nu-2}} \cdot t_\nu\!\left( \frac{x - \mu}{\sigma} \cdot \sqrt{\frac{\nu}{\nu-2}} \right) \]

gdzie \(t_\nu(\cdot)\) to funkcja gęstości zwykłego rozkładu t Studenta:

\[ t_\nu(y) = \frac{\Gamma\!\left(\frac{\nu+1}{2}\right)}{\sqrt{\nu\pi} \; \Gamma\!\left(\frac{\nu}{2}\right)} \left(1 + \frac{y^2}{\nu}\right)^{-\frac{\nu+1}{2}} \]

Wzór ten można zapisać w następujący sposób:

\[ f(x \mid \mu, \sigma, \nu) = \frac{\Gamma\!\left(\frac{\nu+1}{2}\right)}{\sigma\sqrt{(\nu-2)\pi} \; \Gamma\!\left(\frac{\nu}{2}\right)} \left(1 + \frac{1}{\nu-2}\left(\frac{x-\mu}{\sigma}\right)^{2}\right)^{-\frac{\nu+1}{2}} \]

Własności:

  • Średnia: \(\mathbb{E}[X] = \mu\) (dla \(\nu > 1\))

  • Wariancja: \(\text{Var}(X) = \sigma^2\) (dla \(\nu > 2\))

  • Kurtoza nadwyżkowa: \(3\frac{6}{\nu - 4}\) (dla \(\nu > 4\))

Uwaga: Taka parametryzacja gwarantuje, że parametr \(\sigma\) to wprost odchylenie standardowe. Dla \(\nu \to \infty\) rozkład zbiega do rozkładu normalnego \(\mathcal{N}(\mu, \sigma^2)\).

8.1.3 Uogólniony skośny rozkład t Studenta

Gęstość uogólnionego skośnego rozkładu t-Studenta z parametrem położenia \(\mu\), parametrem skali \(\sigma > 0\), parametrem skośności \(\xi > 0\) oraz liczbą stopni swobody \(\nu > 2\) wynosi:

\[ f(x \mid \mu, \sigma, \xi, \nu) = \frac{1}{\sigma} \cdot f_{\text{SSTD}}\!\left( \frac{x - \mu}{\sigma} \;\Big|\; \xi, \nu \right) \]

gdzie \(f_{\text{SSTD}}\) jest gęstością standaryzowanego skośnego rozkładu t-Studenta:

\[ f_{\text{SSTD}}(y \mid \xi, \nu) = \frac{2}{\xi + \xi^{-1}} \cdot \sqrt{\frac{\nu}{\nu-2}} \cdot t_\nu\!\left( \frac{w}{\xi^{\text{sign}(w)}} \cdot \sqrt{\frac{\nu}{\nu-2}} \right) \cdot s \]

z transformacją:

\[ w = y \cdot s + m \]

oraz \(t_\nu(\cdot)\) jest gęstością standardowego rozkładu t-Studenta:

\[ t_\nu(y) = \frac{\Gamma\!\left(\frac{\nu+1}{2}\right)}{\sqrt{\nu\pi} \; \Gamma\!\left(\frac{\nu}{2}\right)} \left(1 + \frac{y^2}{\nu}\right)^{-\frac{\nu+1}{2}} \]


Stałe standaryzujące:

\[ m_1 = \frac{2\sqrt{\nu-2}}{(\nu-1) \cdot B\!\left(\frac{1}{2}, \frac{\nu}{2}\right)} \]

\[ m = m_1 \left( \xi - \xi^{-1} \right) \]

\[ s = \sqrt{(1 - m_1^2)(\xi^2 + \xi^{-2}) + 2m_1^2 - 1} \]

gdzie \(B(a,b)\) oznacza funkcję beta.


Własności:

  • Wartość oczekiwana: \(\mathbb{E}[X] = \mu\)

  • Wariancja: \(\text{Var}(X) = \sigma^2\)

  • Skośność: Kontrolowana przez \(\xi\) (prawostronna skośność gdy \(\xi > 1\), lewostronna gdy \(\xi < 1\), symetryczny gdy \(\xi = 1\))


Przypadki szczególne:

Warunek Rozkład
\(\xi = 1\) Uogólniony rozkład t-Studenta
\(\xi = 1, \; \nu \to \infty\) Rozkład normalny \(\mathcal{N}(\mu, \sigma^2)\)
\(\mu = 0, \; \sigma = 1\) Standaryzowany skośny rozkład t-Studenta

Uwaga: Ta parametryzacja zapewnia, że \(\mu\) i \(\sigma\) są rzeczywistą wartością oczekiwaną i odchyleniem standardowym rozkładu, niezależnie od parametrów skośności i grubości ogonów. Stałe \(m\) i \(s\) wewnętrznie korygują skośny rozkład t Fernándeza-Steela, aby osiągnąć tę standaryzację.

8.1.4 Mieszanka rozkładów normalnych

8.2 Rozkłady wielowymiarowe

8.2.1 Wielowymiarowy rozkład normalny

8.2.2 Wielowymiarowy rozkład t

8.2.3 Kopule

8.3 Wartość zagrożona (VaR)