Palenie i wiedza na temat palenia oraz jej uwarunkowania wśród studentów PSW

Cel

Celem jest ocena wielkości zjawiska palenia tytoniu oraz poziom wiedzy na temat szkodliwości palenia tytoniu wśród studentów RM/PO PSW oraz zweryfikowanie wpływu wybranych czynników warunkujących na ten nałóg.

Postawiono następujące hipotezy badawcze

jaka jest wielkość zjawiska palenie tytoniu wśród studentów PSW?
jaka jest wiedza na temat szkodliwości palenia tytoniu wśród studentów PSW?
czy palenie jest skorelowane z płcią, stażem pracy i miejscem pracy?
czy wiedza na temat szkodliwości palenie jest skorelowana z płcią, stażem pracy i miejscem pracy?
czy palenie jest skorelowane z wiedzą na temat szkodliwości palenia?

Metoda

Badanie ankietowe wśród studentów RM oraz PO przeprowadzono w styczniu 2023. Ankieta zawierała pytania dotyczące palenia tytoniu (pali/nie pali/palił, jak długo pali itd), test wiedzy na temat szkodliwości palenia oraz pytania o rodzaj miejsca pracy, staż pracy i płeć itd.

Pięć następujących pytań oceniało wiedzę ankietowanego:

Uważasz, że bardziej szkodliwe dla zdrowia jest (JW),
Jakie według Ciebie choroby układu oddechowego mogą być spowodowane bezpośrednio przez palenie papierosów?
Czy palenie papierosów powoduje choroby układu pokarmowego? (JW)
Jakie według Ciebie choroby kardiologiczne mogą być spowodowane bezpośrednio przez palenie papierosów? Jaki według Ciebie ma wpływ palenie papierosów na narządy zmysłów? (wielokrotnego)

W przypadku pytań jednokrotnego wyboru, za wskazanie poprawnej odpowiedzi respondent otrzymywał 1 punkt. W przypadku pytań wielokrotnego wyboru za wskazanie prawidłowej odpowiedzi respondent otrzymywał 1 punkt, ale za wskazanie nieprawidłowej otrzymywał (minus) -1 punkt (aby nie opłacała się strategia zaznaczenia wszystkich odpowiedzi). Maksymalna możliwa do uzyskania liczba punktów wynosiła 19.

Zastosowane metody statystyczne

Hipotezę 1. oceniono na podstawie odsetka respondentów palących
Hipotezę 2. oceniono na podstawie odsetka respondentów wykazujących się dobrą i bardzo dobrą wiedzą na temat palenia
Hipotezę 3–5 zweryfikowano z wykorzystaniem tablic korelacyjnych/testu chi-kwadrat oraz porównania średniego poziomu depresji w grupach za pomocą testów Manna-Whitneya oraz Kruskalla-Wallisa

Metryczka (analiza respondentów)

W badaniu wzięło udział 110 studentów. Otrzymano 110 poprawnie wypełnionych ankiet. Średnia wartość testu oceniającego wiedzę wyniosła 10.4363636 (odchylenie standardowe 3.9527653)

Rozkład ankietowanych ze względu na status względem palenia przedstawiono na rysunku

Rozkład ankietowanych ze względu na płeć przedstawiono na rysunku

Rozład ankietowanych ze względu na staż pracy przedstawiono na rysunku

Rozkład ankietowanych ze względu na rodzaj miejsca pracy przedstawiono na rysunku

Weryfikacja hipotezy 1

Palą lub paliło 62 respondentów ( 56 %). Żeby stwierdzić czy to jest dużo czy mało to np. można by porównać z jakąś średnią ogólnopolską.

Weryfikacja hipotezy 2

Średnia wartość uzyskana w teście wyniosła 10.4363636 (mediana 11); 3/4 respondentów nie uzyskało więcej niż 13.75 (czyli 72.4 %)

Weryfikacja hipotez 3–5

Czy palenie jest skorelowane z płcią?

	K	M
Nigdy nie paliłem/am	31	17
Paliłem/łam	27	12
W dalszym ciągu palę	19	4

## 
##  Pearson's Chi-squared test
## 
## data:  t.sex.f
## X-squared = 2.4228, df = 2, p-value = 0.2978

Nie jest o czym świadczy wysoka wartość p (0.2977764)

Czy palenie jest skorelowane ze stażem pracy?

	0-4	10-14	15 i więcej	5-9
Nigdy nie paliłem/am	14	4	24	6
Paliłem/łam	8	2	23	6
W dalszym ciągu palę	6	2	11	4

## 
##  Pearson's Chi-squared test
## 
## data:  t.staz.f
## X-squared = 1.7687, df = 6, p-value = 0.9397

Nie jest o czym świadczy wysoka wartość p (0.9396967)

Czy palenie jest skorelowane z miejscem pracy?

	Przychodnia	Szpital
Nigdy nie paliłem/am	5	43
Paliłem/łam	3	36
W dalszym ciągu palę	3	20

## 
##  Pearson's Chi-squared test
## 
## data:  t.praca.f
## X-squared = 0.47674, df = 2, p-value = 0.7879

Nie jest o czym świadczy wysoka wartość p (0.7879097)

Czy wiedza na temat palenia jest skorelowana z płcią:

płeć	średnia	n
K	10.883117	77
M	9.393939	33

## $p.value
## [1] 0.05475057

Porównujemy dwie grupy zatem stosujemy test Manna-Whitneya. Wartość p wynosi 0.0547506 – nie ma podstaw od odrzucenia hipotezy o braku korelacji na poziomie 0,05 (ale na poziomie 0,1 już byśmy mogli przyjąć że takowa korelacji istnieje)

Czy wiedza na temat palenia jest skorelowana z miejscem pracy:

m.pracy	średnia	n
Przychodnia	10.36364	11
Szpital	10.44444	99

## $p.value
## [1] 0.7680593

Porównujemy dwie grupy zatem stosujemy test Manna-Whitneya. Wartość p wynosi 0.7680593 – nie ma podstaw od odrzucenia hipotezy o braku korelacji na poziomie 0,05.

Czy wiedza na temat palenia jest skorelowana ze stażem:

staż	średnia	n
0-4	10.00000	28
10-14	10.12500	8
15 i więcej	10.86207	58
5-9	9.81250	16

## $p.value
## [1] 0.6805063

Porównujemy więcej niż dwie grupy zatem stosujemy test Kruskalla-Wallisa. Wartość p wynosi 0.6805063 – nie ma podstaw od odrzucenia hipotezy o braku korelacji na poziomie 0,05.

Czy wiedza o szkodliwości palenia jest skorelowana ze statusem względem palenia? Chcemy zastosować tablicę korelacyjną/test chi kwadrat. Musimy zatem zamienić skalę liczbową zmiennej mierzącej wiedzę nt szkodliwości palenia na nominalną, np tak: 0–5 mała; 6–10 średnia; 11–15 duża, 16–19 ogromna:

	Nigdy nie paliłem/am	Paliłem/łam	W dalszym ciągu palę
duża	22	16	14
mała	7	5	4
ogromna	2	3	2
średna	17	15	3

## 
##  Pearson's Chi-squared test
## 
## data:  wiedza.status.t
## X-squared = 5.4035, df = 6, p-value = 0.4932

Widza i status wzg. palenia nie jest skorelowana o czym świadczy wysoka wartość p (0.4931968)

Można to samo zweryfikować porównując średnie w grupach i stosując test Kruskalla-Wallisa

status	średnia	n
Nigdy nie paliłem/am	10.39583	48
Paliłem/łam	10.17949	39
W dalszym ciągu palę	10.95652	23

## $p.value
## [1] 0.8203536

Wynik jest identyczny (wysoka wartość p 0.8203536)

Wnioski

Ponad połowa studentów pali lub paliła
Nie ma związku pomiędzy statusem względem palenia/wiedzą o szkodliwości palenia a płcią, miejscem pracy, stażem.